Redeloze strijdvaardigheid

Dezer Dagen

Malaise en verbetenheid

Vakbond: lobby en sociale organisatie

Terwijl iedereen dacht dat de intendant
Overkapping Ring in alle rust
met de lobby's van gedachten kon wisselen,
geven die weer blijk van hun redeloze
standvastigheid. Alle respect, maar
een regering moet/mag niet (enkel)
luisteren naar Lobby's. 

Veel valt er niet over te zeggen, vakbonden staken, gebruikers van het openbaar vervoer in de kou, dreigende aanscherping van de conflicten, maar geen mogelijkheid om te landen; dat het in Frankrijk nog erger is, mag niet verbazen, maar dat Frankrijk daarmee de eigen positie in Europa nog verzwakt, moet dan ook maar in rekening gebracht worden.

Wie wil nu de belangen van de werknemers verzekeren? Bij het Belgische spoor willen de mensen in de ateliers niet laten raken aan compensatiedagen voor de structurele overuren. Echter, de NMBS kan er niet op hopen dat over vijf tot tien jaar het landschap van de aanbieders van spoortransport, voor mensen en goederen er nog hetzelfde zal uitzien. Al was het maar omdat de regering er alles zal moeten toe inzetten de middelen die nu naar het spoor gaan ook optimaal aan te wenden, want het spoor is een onmisbare schakel in de mobiliteit van mensen en goederen.

Maar dit gaat om meer dan om het spoor alleen, dit gaat om een maatschappelijke malaise, die uitgediept wordt door extreme partijen en een socialisme dat voorlopig niet meer weet waar ze haar koers op moet richten. Dat de wijze waarop het publieke debat verloopt wel eens schade lijden moet omdat we zo graag de zaken op scherp stellen, menen dat men de dingen moet zeggen zoals ze zijn, helpt ook niet de vraag te beantwoorden hoe we het algemeen belang kunnen dienen. Okay, Links meent dat het algemeen belang samenvalt met de belangen van de werknemers, vindt dat de patroons potverteerders zijn die het algemeen belang versjacheren.

Omgekeerd zijn er economen en sociologen die menen dat de belangen van de middenklasse, dus ook van (andere) werknemers het best gediend worden, wil men de samenleving op orde krijgen en enige dynamiek herstellen. In de conflicten, zo blijkt, is de waarheid het eerste slachtoffers, maar zijn vele (onbekende) mensen het grootste slachtoffer. Nu, waarheid en werkelijkheid zijn niet eenvoudig kenbaar, maar als iedereen malcontent door het leven gaat, omdat de eigen belangen niet maximaal gediend worden, zal het erop uitlopen dat het maatschappelijke weefsel ontrafeld en wie is daarmee gediend.

Nu, het zijn niet per se de eigenaren van het klein- en middenbedrijf die het hardst de belastingen ontduiken of ontwijken, wel is het zo dat veel mensen de indruk hebben dat de globalisering van de economie en de handel vooral de grote bedrijven meer mogelijkheden biedt hun kostenposten - lees: productiecentra - naar believen te verplaatsen. Daarbij wordt winstmaximalisatie aanvaard, meer nog, de aandeelhouders dwingen bedrijven daartoe.

Men moet zich afvragen of de legitimiteit van de spoorstakingen nog wel gefundeerd kan worden en of de regering er rekening mee moet houden: moet de regering zich door lobby's laten chanteren? De ene lobby is beter dan de ander, zegt men dan. De legitimiteit van de sociale strijd in het verleden is geen garantie voor de aanspraken op legitimiteit van de actuele acties.

Het verhaal is bekend en Rik Torfs maakte er melding van, men kan staken, maar misschien kan men van het gebruik van dat recht afzien, om precies het algemeen belang te dienen. Alleen, zo blijkt, zal (een deel van) het syndicale front er niet van onder de indruk zijn. De maximalisatie van eigen belangen is dus niet enkel een zaak van kapitalisten zo te zien.

Het beste voorbeeld blijkt het gedoe rond Oosterweel, een dossier waar hele en dubbele leugens meer indruk maken dan een poging de verschillende belangen af te wegen en de mobiliteitsknoop door te hakken. De derde oeververbinding is nodig en beslist. Merkwaardig is dat men tegen Oosterweel ageert maar dat elke andere oplossing zoveel meer beton en asfalt zal vergen en de mobiliteitsstroom nog meer zal uitspreiden over de regio. De zogenaamde Tangenten, zo blijkt, vergt immers veel meer km nieuwe wegen. Alleen, een paar kereltjes hebben besloten dat Oosterweel er niet mag komen, niet op grond van argumenten, maar op grond van een onweerstaanbare drang de kluit te belazeren. Burgeractivisme? zeer zeker, maar het moet redelijk blijven en men moet niet beweren dat de "anderen", zoals ingenieurs van de BAM er niets van snappen. Dit soort argumenten doet denken aan de Groene Fietsers en ik heb hen nooit het evangelie horen verkondigen.

De malaise dezer dagen komt voort uit het feit dat men de eigen positie voor sacrosanct houdt en alle anderen voor onnozelaars, potverteerders en sjacheraars. Oh ja, heb ik het niet voor Manu Claeys? Voor Ademloos? Ringland? Ik heb geprobeerd hun argumenten te volgen, maar ook heb ik in de loop van jaren dat zij actie voeren hun strijdbaarheid mogen bewonderen en die bleek inderdaad redeloos.

Het eigen belang verdedigen is niet strafbaar en vaak noodzakelijk, maar tegelijk kan men niet beweren, in een samenleving, dat de belangen van anderen er niet toe doen. Vakbonden, beroepsgroepen, particulieren die ze op grond van een gedeeld inzicht verenigen, mogen voor hun belangen heel wat doen, maar in de samenleving zal men vermijden het algemene belang te schaden en de belangen van derden te negeren. Staken mag, maar als men zichzelf in de voet schiet, dan is het maar zo, maar als men derden bewust schade berokkend in naam van een eigen heilig recht, dan moet dat ter discussie gesteld kunnen worden. Afzien van een recht kan overigens op termijn meer opbrengen. De tien vogels in de lucht? Tja, zo is het leven.

Bart Haers