De vijftigers? Altijd de Vijftigers

Kort Lontje

De schuld van vijftigers

De jongeren belazerd

Boris Johnson, (°1964) heeft zijn
generatiegenoten blijkbaar verleid
al zal men eerder bij de kranten de
oorzaak moeten zoeken. Toch
blijkt ook hier weer de dictatuur
van een lawaaierige minderheid
de gemoederen te hebben misleid. 

Wie heeft nu fout gestemd? De vijftigjarigen en nog iets ouderen, maar de mensen die 75+ zijn zouden dan weer voor Europa gestemd hebben. Feit is dat men het plaatje mooi reduceert en dan zouden Britse vijftigers voor Leave gestemd hebben. Vooral dan de armere mensen en in het UK betekent dat wel iets.

Er is veel mis met het onderwijs, met de media en met de levensomstandigheden van Britten, als ze niet tot de happy few behoren, zoals Boris Johnson. Maar kan men echt zeggen dat mensen misleid zijn geworden? De kranten die men leest kunnen toch niet alles bepalen?  

Daar zit een merkwaardige paradox, want de krantenmakers manen iedereen de stemmen uit Brussel, de experten van de Unie niet te geloven, maar wel de kranten die ze lezen. Als die er een zootje van maken, kunnen de lezers dat maar opmerken als ze ook andere bronnen hebben. Het ware dus beter gewoon niemand te geloven op zijn of haar woord, maar dat pakt dan wel eens bewerkelijkheid uit en iedereen wil wel eens kiezen voor het gemak.

Het gevolg is wel dat als politici, experten en journalisten na verloop van tijd niet meer geloofwaardig blijken, vooral wanneer het grote verhaal gaat spelen, over een goudomrande toekomst, een rozenvingerige ochtendstond, want dat is wat hen, die vijftiger in het UK en ook wel bij ons beloofd was geworden. Sprekend voor mezelf, moet ik vaststellen dat een verregaand geloof in een heilsleer, politieke heilsleer me nooit echt heeft aangesproken. Betekent dit dat ik niet zou geloofd hebben dat morgen beter worden kan? Jawel, maar het systeem zelf waarin we leven en waar de Europese laag een deel van is, werkt niet blind, maar toch zit er geen stuurman aan het roer. Het geloof in een socialistische republiek breekt nu de burgers van Venezuela zuur op, al kan men best overtuigend betogen dat het beleid niet deugde, dat het beleid zichzelf ongeloofwaardig maakte. Ook in Brazilië blijkt het experiment in corruptie te verzinken, terwijl het land tien jaar geleden nog een van de opvallende groeiers bleek.

Het punt is dan dat we van journalisten moeten verwachten dat ze hun kritische zin niet enkel in een richting sturen. Kritische zin is meer dan eenvoudige schema's hanteren, waarbij men ook het juiste of het goede van een beleid kan onderkennen. Het politieke leven in Groot-Brittannië kent wel meer weeffouten, maar de wijze waarop de media zichzelf enkel een commerciële betekenis geven, alleen op winstmaximalisatie gericht zijn, heeft mee de Britse politieke cultuur getekend. Ook het feit dat Murdoch geen baten zag in Europa, omdat hij blijkbaar nergens mediamacht kon verwerven, moeten we in rekening brengen.

Misschien hebben veel vijftigers gestemd voor Leave, misschien waren en zijn zij ontgoocheld, omdat hen geen groots leven toegevallen is. Maar wie kan nu nog geloven dat het van de overheid alleen zou afhangen? Een goed functionerende overheid is van belang, maar als we horen hoe het vaak fout liep in het UK met groots opgezette ondernemingen i.v.m. digitalisering van overheidstaken, als we in herinnering brengen dat het onderwijs onderuit is gegaan, voor de massa's, niet voor de elite en dat die elite over Europa een robbertje gevochten heeft, waarom zouden mensen dan kiezen tegen de vreemde elite in Brussel als de eigen bazen er een zootje van gemaakt hebben?

Men noemde België een failed state en het klonk goed, maar al sinds de jaren 1970 zie ik hoe het UK bepaalde overheidstaken met steeds minder zin uitvoerde en een aantal jaren lang was het de zieke man van Europa. Maggy Tatcher loste een deel van de problemen op, maar maakte er vervolgens nieuwe bij. Politiek beleid kan nooit geheel foutloos, maar ook zal het nooit volkomen falen, tenzij men intenties koestert die op zich bedenkelijk zijn, zoals de afschaffing van de Grammar Schools.

Daarom ook denk ik dat we werkelijk moeten betrachten, beleid, van welke instantie ook goed en fair te beoordelen. Zijn er fouten of tekortkomingen, dan moet men aangeven, is er teveel regelneverij, dan moet men dat aan de orde stellen, maar een gehele bestuurslaag zomaar afschieten, kan tot foute conclusies leiden. Oh ja, ik ben er nog altijd van overtuigd dat de provincie door de geschiedenis is ingehaald werd en best vervangen worden door nieuwe vormen van bestuur op tussengemeentelijke niveaus. Dit is dan weer geen pleidooi voor bestuurslagen die zich aan alle transparantie onttrekken; het blijft ook in deze weer genuanceerd.

Wellicht is dat het punt, dat mensen die zin voor nuance moe zijn, omdat het vaak ook weer tot een zweem van onwetendheid leidt. Vijftigers krijgen duidelijk weer de schuld, maar het zal te maken hebben met omstandigheden. In elk geval, van Boris J., zelf een vijftiger, zou ik niet teveel verwachten.

Bart Haers