Spuuggrens

Dezer Dagen

Caterpillar en de notie van

schuldig verzuim

Hoe de vele lijnen en draden ontwarren

 Wat is er sterker, de pletwals of de leeuw,
vroeg Tjsip de leeuwentemmer. Wie is
sterker, de werkgever of de machinebouwer?
Of kan enige onderlinge lotsverbondenheid
niet beter de toekomst verzekeren dan
het permanente conflictmodel. 

Wat is het nu, beste krant: gaat het goed, zonnig met een kleine kans op sluierbewolking, of gaat het, zoals de kassandra's van Dienst, Paul Goossens in het bijzonder met bravoure stellen, toch alleen maar slecht, comme d'habitude? Heeft Europa ons meer gebracht dan alleen afwezigheid van oorlog en materiële Verelendung?  Wordt het geen tijd dat we dat vaatje eens ongemoeid laten en de marxistische doctrine echt evalueren? Is het alternatief dan zogenaamd domweg Rechts? Ik weet het niet, omdat ik niet zeker ben van de parameters of iets rechts is of links, wat dat we tegelijk vrij en vrolijk de vruchten van de welvaart mogen plukken en beseffen dat de successen van heden geen garantie zijn voor de toekomstige opbrengsten.

Caterpillar sluit. Paniek, want er gaan meer dan 2000 jobs verloren, maar niemand zegde, tot dit weekend, hoe de werknemers en dus de vakbonden de directie aan de overkant van de oceaan het bloed onder de nagels hebben gestaakt. De ene groep staakte omdat een arbeider ontslagen was wegens bedreigingen aan het adres van de directie, de andere groep staakt tegen de staking en niemand brengt blijkbaar die mensen op de hoogte van het feit dat ze de tak afzagen waarop ze zitten.

Ethias in de problemen, al kan ik mij daar bij dit verzekeringsbedrijf niet zo goed iets bij voorspellen, maar kort door de bocht: als er vandaag bij alle klanten iets zou voordoen en iedereen zou vergoedingen opvragen of levensverzekeringen opeisen, dan zou de verzekeraar haar verplichtingen niet kunnen nakomen en dat zou de PS, zo valt te lezen veel aan macht en invloed kosten. Het bedrijf slaagde er sinds de kredietcrisis niet in de fundamentals van het bedrijf op orde te krijgen.

In Hasselt valt een prinses van haar troontje, waar ze zich onaantastbaar waande, omdat ze tot de juiste clan behoorde. Voor iemand die zich op de leer van Marx beroept - zo vaak zal men het credo daar ook niet meer debiteren, alleen nog ceremonieel kwelen dat begeerte ons aangeraakt heeft - vormt dat een merkwaardige constellatie, want zij affirmeert wat al langer duidelijk was, dat gelijkheid iets is voor animal farm: iedereen is gelijk voor de wet, sommige wat meer dan anderen. Hasselt laat ook zien dat bestuursdaden en politieke daden niet altijd identiek moeten geacht worden, dat de administratie die de continuïteit van het bestuur verzekeren moet en ook de ambtsgeheimen met zich heeft te dragen, kunnen zo in de praktijk ook transparanter besturen dan als vanuit de kabinetten van de schepenen het bestuur en het dagelijkse beleid vorm gegeven worden.

En toch, geachte lezer, blijft het meest opgemerkte artikel een pleidooi de baten van de huidige economische groei en dynamiek beter in te schatten. Toch bepleiten politici voortdurend de idee dat het slecht gaat en pas als zij hun zin mogen doen, zal het goed gaan. Zoveel macht heeft een politicus m/v niet meer, nooit gehad ook, zelfs niet in dictaturen. Want finaal is welvaart wat wij voortbrengen, met zijn allen en als ik het goed en wel overweeg dan kan men vaststellen dat het er de laatste veertig jaar niet op achteruit is gegaan. Alleen, men behoort grondiger onderzoek te doen naar welke parameters die ervaring kunnen staven en dan even abstractie maken van het evenementiële zonder daarom de lange duur als enige norm te presenteren: we leven in verschillende periode- en tijdsbestekken, nu eens is er de onmiddellijke tijd, dan weer leven we in het perspectief van een grote gebeurtenis, of doen we gewoon routinematig wat de dagen brengen en vergen. Welvaart ervaren blijkt moeilijker naarmate we er geen reden meer toe zien ons erin te verheugen.

De ontwikkelingen, onder meer de globalisering van de economie, maar ook inzake cultuur en het delen van concepten over wat de wereld is en wat we er mee aan kunnen vangen, het blijft een wonder gebeuren, al zal men nu zeggen dat er geen alternatief was, maar dan vergeet men dat landen als Rusland en China, maar ook India de afgelopen decennia hun economische weefsel hebben opengesteld voor concurrentie en dat heeft de wereldeconomie danig veranderd, zonder dat wij de indruk krijgen dat het ons lot verbeterd zou hebben. Hoe kan men dat afwegen? Producten werden slag om slinger goedkoper op de markt gebracht, maar ook minder duurzaam, klagen we dan. Het hele jaar door boontjes, bananen en sinaasappelen? Kom daar maar eens om, moet een man van vijftig in 1965 gedacht hebben. Auto's? Van exclusief tot banaal maar ze rijden en beantwoorden aan hoge productnormen, ook inzake uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen.

Europa was een antwoord op zowel militaire uitdagingen als economische vaststellingen. Na de val van de muur leek de urgentie van de EU minder doorslag  maar de uitbreiding dwong de beleidmakers tot nieuwe afspraken, die in het tweede Verdrag van Rome geformuleerd werden, aka de proeve van Europese grondwet. Helaas, driewerf helaas, men wilde er niet aan, aan een Europese hymne, een vlag en een slagzin. Uit de verscheidenheid politieke kracht puren, uit het delen van soevereiniteit grotere slagkracht puren, beslissingsmacht die de buren kon overtuigen van de besluitvaardigheid van de Unie. Het werd een onleesbaar gedrocht, ook bekend als het verdrag van Lissabon, waar over Vlag en hymne niet meer gerept werd. Wel over het delen van de soevereiniteit en hoe dat in het werk kon gaan. Maar daar werd niemand wijzer van en eurosceptici beijverden, beijveren zich in het vertellen van halve waarheden en andere beuzelarijen. Hoeveel geld gaat er van Brussel naar de lidstaten? Hoe wordt de aanwending van die middelen onder toezicht gehouden en wat als het mis gaat? Leiderschap in de Unie? Waarom dat steevast de Duitse kanselier is of lijkt te zijn?

De unie is geen doel op zich, maar een voorwaarde om voor de burgers van de lidstaten een maximaal welbevinden mogelijk te maken, al kan geen politicus dat als zodanig beloven, wal kan men de instrumenten aanreiken, die evenwel altijd behoorlijk abstract blijven, net omdat het aan de lidstaten is er invulling en uitvoering aan te geven.  In Wallonië is er dus middels enkele groots opgezette plannen van ondersteuning gepoogd de economie terug op de sporen te krijgen. Het Marshallplan, dat niet zonder resultaten bleef, maar of de som van de resultaten de massale inzet van middelen verantwoordt, blijft nog maar de vraag.  Terwijl Charles Michel bedacht dat een advocatenkantoor maar eens moet nagaan wat Caterpillar aangewreven kan worden, blijkt dat de vakbonden het afgelopen anderhalf jaar ruim 30 dagen aan staken hebben zoet gemaakt. Of dat de bedrijfsleiding voor de vestiging in Gosselies heeft ingenomen, laat zich raden. Wie zei ook weer dat vakbonden nog meer moeten staken? Of neen, er was sprake van een stakingsgrens, waar Vlamingen op zouden spugen. Dat is niet mooi, natuurlijk, maar dat schieten in eigen voet en de eigen toekomst op de helling zetten, zoals de vakbonden in dat bedrijf deden, wekt toch enige verbazing in het Noorden des lands.

Hoe of we kunnen aannemelijk maken dat we niet in een gouden tijd leven, maar wel dat de ergste spoken van crisis en gevaar ver achter de horizon liggen, lijkt dezer dagen een mindere zorg en dat valt te betreuren, want het mag duidelijk zijn dat de voortdurende kreet om jobs, jobs, jobs in Vlaanderen abstractie maakt dat de grens van de beschikbare mensen bereikt zou zijn. Tegelijk weet men al langer dat een goede opleiding TSO en BSO - sommige opleidingen kunnen wellicht anders ingevuld worden - maar beter zo dan de schotten die zouden bestaan te slopen om vervolgens mensen geen behoorlijke opleiding meer te kunnen geven. Hoeveel zijn er die met een opleiding TSO of BSO, KSO een goed leven kunnen leiden? Oh ja, ze verdienen minder dan de leden van de familie Beaulieu of Colruyt. Tsja, dat is dan maar zo, maar of ze minder gelukkig, minder tevreden over hun leven zijn, valt nog te bezien.

De overheden zijn gefrustreerd omdat bedrijven al die subsidies en ondersteuning graag voor lief nemen, maar als het sop de kool niet meer waard is, gaan ze weg, nadat ze de ontvangen "renten" met genoegen geincasseerd hebben. Bedrijven, zeker van internationale omvang zijn nergens getrouwd, maar weten hoe ze de overheden kunnen lijmen. In wezen komt dat neer op "rent seeking behavour" en dat vergt dan toch enige wederzijdse loyauteit. Helaas, we weten dat we de winsten moeten maximaliseren. Private vices, public benefits? Het is een slagzin die Bernard Mandeville poneerde met zijn "Fable of the bees", of hoe de wereld aan deugd ten onder gaat.

De situatie in Wallonië is veranderd, Waals-Brabant boert goed, zeer goed zelfs, terwijl ook Namen en Luxemburg vooruitgang boeken. De oude industriële bekkens, Luik, Charleroi en le pays noir hebben nooit een oplossing gevonden voor de teloorgang van de oude zware staalindustrie, wat ook voor politici een niet zo ernstig vraagstuk bleek. Hoe lossen we dat op? Door vooral te mikken op endogene groei, door kleine bedrijven die kunnen groeien en minstens stabiele werkgevers blijken. Vlaanderen heeft met die KMO's niet kwaad geboerd en tegelijk zien we dat rond Gent een aantal bedrijven zich op nieuwe technologie hebben geworpen, net als de regio rond Leuven. Men kan de toekomst niet geheel voorspellen, maar duidelijk is wel dat we niet wonen in een regio van grenzeloze groei, maar tegelijk is duidelijk dat we kunnen rekenen op ondernemerschap. Stakingsgrens? Of grens van ondernemerschap? Nog eens, het beeld is niet geheel glashelder  

Bart Haers