Oorlog moet men willen, vrede ook

 

APM

 

 

Over oorzaak en aandrift

Tot oorlog

 

HMS Rodney beschiet Sebastopol
Bondgenootschappen en vijandschappen
veranderen, een kwestie van opportuniteiten
en noodwendigheden. De Krimoorlog
(1853-1856) 
was de eerste moderne oorlog, maar vooral
deel van de koloniale conflicten. 

Vorst Wronsky op het perron

In Moskou

Omdat er oorlog is

Kan hij zijn chagrijn verbijten

Zijn doodsverachting vieren

 

Jeanne d’Arc streed voor een heilige zaak

Robert de Bethune voor zijn erfrecht

Napoleon III beging een vergissing

Verloor 90.000 man bij Sedan

En zijn troon

 

“Ga ten strijde en een groot rijk zal vergaan”

Croesus geloofde het orakel

En verloor zijn rijk

Zijn rijk werd een provincie

Voor Cyrus de Pers

 

Napoleon op weg naar Moskou

Omdat zijn rijk nooit veilig zou zijn

Als de tsaar en Londen

Hem tot oorlogen dwongen

De Continentale Blokkade

Werd door Moskou omzeild

 

Oorlogen beginnen om velerlei redenen

Omdat de chef denkt dat het kan

Begint hij oorlog te stoken

Zoekend naar een casus belli

 

Het kantelpunt bereikt

Begint de strijd

Jaren soms

Zonder uitkomst

Geen andere dan ontelbare doden

Waardeverlies en nooddruft

Denkend aan Verdun, Tannenberg

Gettysburg en Valmy

 

We veroordelen oorlog

We zetten het Internationaal strafhof

Op weg tot vervolging

Maar zetten geen troepen in

Kunnen niet op tegen het gevaar

Van verzekerde wederzijdse vernietiging

 

Mensen sterven in schuilkelders

Zoals eens in Rotterdam

Maar ook in Algiers of Constantine

Saigon of op al die andere plaatsen

Waar oorlog

De politiek verving

 

We willen vrede

Maar hoe kunnen we die verdienen

Als we de oorlogsstoker niet

In toom weten te houden

 

Men begint de strijd

Na zorgvuldige berekening

Van de winstkansen

En wat goklust

 

Verliezen kan dus niet

Vrede sluiten is uit den boze

Doorvechten tot het bittere einde

Jusqu’au bout

Zoals in 1914, 1915, 1916, 1917 en 1918

 

Te veel doden om de oorlog te beëindigen

Zonder overwinning klip en klaar

De oorlogslogica is onverbiddelijk

Vredesverdragen dragen de kiemen

Van een nieuwe oorlog

 

Want “gij zult niet doden”

Geldt niet altijd noch in alle omstandigheden

Wraak is niet gewettigd

Zelfverdediging wel

Een goed excuus

 

Het einde is nog lang niet in zicht

Vele spelers bepalen de strijd

Staten en machtige bedrijven

Niet de vredeswil van brave burgers

Uit de stille en gezellige Gouw

(juist, Tolkien citeren past hier)

Want oorlogen zijn bronnen

Van sublieme verhalen

Sublimering van het lijden

Sublimeren van de wanhoop

Sublimeren van de doodstrijd

Het begin van iets nieuws

Als het even meezit

 

Sinds 1945 koesteren we de vrede

Soms een illusie van vrede

Want oorlogen waren er steeds

De Koude Oorlog bleef smeulen

 

b Art