onderwijs faalt in kerntaak: begrijpend lezen

APM

 

 

Pietje Puk en co

 

Neen, er was een tijd zonder lezen

Voor mij, hoe kort ook

Een tijd zonder boek bij de hand

Een tijd dat lezen mij werd bijgebracht

 

Hoe het ging?

Ik kan het me maar niet

Voor de geest halen

Wel van boekjes

Met korte zinnen

Woorden per lettergreep gesplitst

 

In de klas op het bord

Woordsoorten

Zinnen opgedeeld

Onderwerp, werkwoord, gezegde

Lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp

We krijgen ’t skelet van de taal

Uitgelegd en leren zinnen ontwarren

Ook zinnen bouwen

 

Lezend leren we nog iets

Hoe iets verteld kan worden

Pietje Puk is een maatje

Tot het verhaal te simpel wordt

Maar vergeten kon ik de ijverige postbode nooit

 

Dan was er natuurlijk ook Dik Trom

Die met zijn geitekar

Het dorp onveilig maakte

Nu afgedaan als licht en luchtig

Maar Trom voelde wel eens zijn gewicht

 

Lezen was thuiskomen,

Zeker als ik eens ziek was

Niet naar school kon

Lezend over maanraketten

In hoe en waarom ruimtereizen

Of ook Hoe en Waarom hardlopen

 

Er waren boeken in huis

Soms wilde ik te snel vooruit

Maar onvermijdelijk kwamen

Boeken in mijn handen

Die mijn wereld verruimden

 

De Geschiedenis,

Van Rusland, de Verenigde Staten,

Napoleon en de Nederlanden

De reizen van Stuurman Aart

En om te ontspannen

Pietje puk.

 

De taal, talen openden

Vensters en vergezichten

Maar ook brachten ze me

Eric en het Grote Insectenboek

 

Nu men vaststelt

Dat jonge lezertjes niet meer meekunnen

Wil men leesplezier bevorderen

Maar men reikt de instrumenten

Niet of onvoldoende aan

Het vlotte lezen,

Maar ook declameren

Door uit het hoofd te leren

 

Zelf ook leren schrijven

Moet dan toch maar geoefend

Talen verwerft men

Zo leerde ik van Erasmus

Van Voltaire

Niet eenzijdig passief

Men moet ze ook met oefening

In de vingers krijgen

 

Lezen is  fataal deel van het bestaan

Maar het vergt oefening

Zinnen te lezen, alinea’s te begrijpen,

Hele lappen memoriseren

Maar Pietje Puk kan ik dan wel

Onmogelijk vergeten

Maar de teksten raken wel vergeten

De echo’s klinken nog wel eens na

 

Lezen voor het plezier

Klasvriendjes vonden dat raar

Maar al roste ik ook wel eens rond

Op mijn fiets

Evengoed kon een middag

Lezen op de grond

Onder de piano

Me wel als een paradijslijk moment

Voor ogen komen

Als de les even wat saai uitviel

 

Na Pietje Puk kwamen er veel

Mira en de Waterhoek,

Anna Karenina en Natasja,

Dansend in het dorp

Maar niet enkel romans

Ook “informatieve boeken”,

Over de ontdekking van de wereld,

Over reizen naar het middelpunt

Van de Aarde

Eerste verkenningen van de ruimte

Maar ook wat biologie en scheikunde

 

Begrijpend lezen gaat achteruit

Ook omdat men kinder- en jeugdboeken

Niet alleen moet voorstellen

Ontspannend te zijn

Maar ook tot lering en vermaak

Beide, maar dus ook als oriëntatie

En handleidingen in het handelen

 

b Art