Politieke kwesties in Brugge

Dezer Dagen

Plannen voor Brugge

Wat het beleid kan doen

Gotisch Stadhuis Brugge, gebouwd rond 1400 (1376-1421).
Huisvest de schepenkamer waar de gemeenteraad samen
komt en de kantoren van de schepenen. Andere diensten
zitten al langer buiten het stadhuis. 

De verkiezingen voor een nieuwe gemeenteraad en een nieuw college van Burgemeester en Schepenen komen eraan. Men zal het beleid van het zittende college evalueren en plannen voorstellen voor het Brugge van Morgen, met alle beperkingen die wetten en praktische bezwaren met zich meebrengen. Zal er nog een goede analyse van behoeften en noden komen?

In Brugge, kan men zien vanop het Concertgebouw, als men er nog eens geraakt, hoeveel groen er in de stad is en hoezeer de straten toch wel steenwoestijnen lijken. Er is ook in de deelgemeenten zoals Sint-Kruis nogal veel steen en weinig groen. Maar omdat de algemene aanblik groen oogt, kan men er verder het zwijgen toe doen. Bovendien blijkt het in de oude binnenstad moeilijker om te wonen dan men zou denken, omdat er nog weinig buurtwinkels als slagerijen en banketbakkerijen zijn, zeker als men dat vergelijkt met de Generaal Lemanlaan in Assebroek en de Gistelsesteenweg in Sint-Andries. Bovendien valt er in het oude centrum na 23:00 u nog weinig te beleven.

Allemaal gevolgen van soms sluipend beleid, zou men kunnen zeggen, maar het valt ook op dat men de afgelopen dertig jaar het toerisme heeft aangemoedigd zonder een globaal plan van noden en behoeften. De stad werd voor sommigen een ideaal oord voor ouder wordende gasten. Hoeveel huizen en woningen zijn tweede verblijven? Kan men niet beter omgaan met soms nog nauwelijks bewoonbare huizen?

Natuurlijk is hier de vrije markt aan zet en zijn het eigenaren die keuzes maken, maar het wel dat toeristen brengen, zet de Bruggelingen op scherp, zoals ik al een paar keer mocht aanschouwen, want bewoners vinden het lastig als ze te lang moeten wachten in een stedelijk warenhuis, omdat toeristen veel tijd vragen en vooral uitleg, terwijl de chocolade die ze er kopen wel goedkoper maar niet beter is dan het aanbod in de vele ambachtelijke chocoladezaken. Het beeld van Brugge, van de kant, het spellewerk lijkt te vervagen, dat van de chocolade en het bier kan men nog nauwelijks ontkomen. Het zijn alle mooie zaken, zegt men, maar in wezen merkt men dat er geen eigen aanbod ontwikkeld wordt, al helemaal niet in de Steenstraat. De grote ketens zitten er, maar verder. Opvallend is wel dat de Standaardboekhandel er zou verhuizen, maar goed, er zijn er nu al een aantal buiten de stad. Het ligt ook de handelshuur natuurlijk in de stad en grondbelastingen en exploitatietaksen.

Het is niet dat er niets gebeurt, onder meer om leegstaande handelspanden – tijdelijk – een functie te geven, ook met subsidies. Wellicht zit daar het kalf gebonden, want de stedelijke ondersteuning van allerlei (tijdelijke) exploitaties spoort wellicht te weinig met de lasten die op panden en exploitaties rusten. Een econoom zou eens de balans moeten opmaken, want het kan zijn dat zo een tijdelijke handel andere die veel vaste kosten hebben eruit bonjouren.

Ook is er een globaal beleidsplan nodig voor de bewoning van de stad, de oude stad. Nog eens, vanuit de lucht merkt men dat er veel grote groene ruimtes zijn, meestal binnen een blok van woningen. Het Sebrechtsplantsoen is nu wel toegankelijk, maar wellicht zou men moeten nagaan of bepaalde woonblokken niet onteigend kunnen worden om zo lucht en ruimte in de stad te krijgen, men kan woongelegenheden toelaten die het licht en het groen niet helemaal afschermen, zoals in nieuwe wijken wel gerealiseerd wordt. Het verkeer in de binnenstad wordt overigens niet altijd afgestemd op de bewoners, het parkeren al helemaal niet. Men kan veel met bakfiets, ik hoorde onlangs nog dat het met die toeristen niet altijd gemakkelijk is om de Katelijnestraat te overleven.

Ook omtrent de stadsbussen zal men toch eens moeten kijken hoe of delen van de binnenstad beter bediend kunnen worden en andere straten minder last vanwege de bussen opleggen. Het zou een grote vooruitgang zijn mocht er al eens een echte ringbus ingelegd worden, in beide richtingen van station naar station met haltes aan kruisingen met invalswegen naar de stad. Dan zouden die bussen ook echt tot laat in de avond rijden, net zo als de bussen die de buitengemeenten bedienen, want daar is het vroegtijdige stilleggen van het busverkeer helemaal een ramp – of beter, de beperking van het aantal bussen per uur.

Besturen is een complexe aangelegenheid en een stad besturen met vele behoeften, wensen en verwachtingen vergt vooral veel overleg; het is het bestuur dat verplicht, maar ik vernam de afgelopen jaren te vaak dat er geen of nauwelijks overleg is met burgers en wijken. Radicaal de auto weren, zoals sommigen willen, vormt geen oplossing, want men kan niemand het recht ontzeggen een auto te bezitten en te gebruiken omdat hij of zij in  de stad woont en leeft. De auto was ooit een symbool van vrijheid, nu lijkt het de oorzaak van alle ellende, maar welke ellende heeft men dan in gedachten? We moeten ons toch kunnen begeven naar plaatsen waar we heen willen. Om welke reden? Kijk, de overheid moet burgers niet vragen waarom ze ergens heen gaan. De kwestie is dus dat men omwille van veiligheid, milieu, esthetiek de stad wil zuiveren van de stad, maar men kan niet leven in een stad waar men niet uit kan, of niet in kan komen. Het is tijd dat men gaat aanvaarden dat totale en finale oplossingen meer schade toebrengen dan goed overlegde besluitvorming.

Een voorstel om op een aantal plaatsen die op het oog weinig pittoresk blijken, de steenwoestijnen te doorbreken, zou Brugge leefbaarder maken, zou men moeten aanvatten door met de betrokken partijen in overleg te gaan. Er zijn geen behoorlijke danszalen in de binnenstad, omdat men dat al dertig jaar niet meer wil. Fuiven? Niet in het oude Brugge en dat zorgt voor een zekere ergernis. Het gaat dan bijvoorbeeld over plaatsen waar men aan stijldansen, wals, tango, salsa kan doen, in een aangepast decor. Men vreest het nachtlawaai en de drukte die zo een zaak zou veroorzaken. Men staart zich blind op festivals als Tomorrowland, maar niet iedereen wil per se house, techno of wat dan ook.

Want een leefbare stad, geachte leden van de gemeenteraad, kandidaten voor de nieuwe gemeenteraad, moet vele functies voorzien en daar kijkt men dezer dagen in deze stad te vaak alleen naar het toerisme als bron van welvaart, maar laatst raakte ik in gesprek op een terras met bezoekers uit Nederland en het bleek dat Brugge, behalve de musea op de Dijver en het Memlincmuseum hen weinig inspireerde en om terug te keren zagen ze weinig redenen. Enfin, na een lange wandeling door de stad was hun visie wel wat bijgesteld, maar goed, ik ben dan ook geen officiële stadsgids en al zeker geen broodgids. Ik vertel mensen wel graag hoe de stad sinds de 12^de eeuw groeide en hoe bestuur, kerk en ambachten de stad vorm hebben gegeven. Ik sta dan ook wel eens met de mond vol tanden, omdat ik bepaalde zaken toch niet zo zeker weet, maar kan men mij dat kwalijk nemen? Het gaat vaak over microgeschiedenis, over bepaalde huizen, maar het gesprek vonden ze anders wel boeiend, want het was een wandeling van vier mensen.

Ik heb er zelf nooit van gehouden, van die gegidste wandelingen door steden, waar je meestal nooit te horen krijgt wat er gezegd wordt. Natuurlijk kan men niet eindeloos gidsen voorzien en is het passend dat men de kwaliteitscontrole verzekert, door officiële gidsen een stevige opleiding te laten volgen en een examen af te nemen. Als historicus ken ik wel een en ander van de stedelijke geschiedenis, maar het is altijd wel boeiend nieuwe informatie, microhistorische informatie te krijgen. Soms is het even zoeken, want de grote toegangen bieden zelden degelijke informatie.

De stad en vooral de zeehaven tot slot dienen beter ontsloten, onder meer door de ringvaart te ontlasten van doorgaande binnenvaart. Het blijft een moeilijk punt, want politieke partijen denken gemakzuchtig dat men de natuur zal redden als men de ontsluiting van Zeebrugge via het kanaal van Schipdonk blijft weigeren. Het traject van Deinze naar de Ringvaart in Gent, is namelijk wel volledig toegankelijk voor grote binnenvaartschepen. Als men bij de volgende kap van populieren langs te kanalen de tijd nam het kanaal op passende breedte en diepte te brengen, met alle onteigeningen die dat met zich zou brengen – en sparen wat kan – dan zou men Zeebrugge beter toegankelijk maken en tegelijk de druk op het wegennet zeer kunnen verminderen. Maar blijkbaar zijn een paar tuinen belangrijker dan een goed doordachte ontsluiting ten bate en tot nut van ’t algemeen.

U kan dit  alles zien als de bekommernis van een burger van deze stad, die begrijpt dat oplossingen gezocht moeten worden voor kwesties die zich echt stellen, de ontvolking van de binnenstad en het verdwijnen van kwaliteitszaken. Het goede leven in de stad hoeft niet versmacht te worden door de neiging er een bejaardentehuis van te maken. Men negeert facetten van wat een stad te bieden heeft; naar het Concertgebouw gaan ’s avonds? Ja, maar je zal je bubbels of iets anders zelf beter meebrengen, want er is nauwelijks nog iets open rond 22:30. Kortom, laten we eindelijk eens gaan denken aan de veelheid aan functies die de stad nog zou kunnen vervullen, die de bestuurders enkel hoeven te faciliteren, niet zelf op te zetten. Subsidies en hoge belastingen mogen elkaar niet doorkruisen, denk ik dan. Een levendig Brugge is mogelijk, maar hoed u voor kandidaten die u een bruisend Brugge voorspiegelen, want daar zijn de omstandigheden er niet naar.

Bart Haers