De Russen komen

Galerijen

Wat kunst kan doen

De Kozakken komen

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=429382907130051&set=pb.
172990652769279
.-2207520000.1357142981&type=3&theater
Stairway to midnight? Een mooie titel en meer dan een tint 

Een paar maand geleden, toen de campagne volop woedde en in Brugge ook een lijsttrekkersdebat werd gehouden, stelde Anne Minne van N-VA voor dat Brugge zich meer zou richten op kwaliteitszaken, zodat er naast de gekende warenhuizen ook producten en diensten aangeboden zouden worden van het hogere gamma. Voor Marc Reynebeau van de Standaard genoeg om gnuivend te verwijzen naar die Russen die zich zo patserig gedragen. Voor hem bleken alle Russen maffieus. Voor iemand die zich tegen elke identiteit kant een opmerkelijke uitspraak en die zelfs niet van provincialisme gespeend blijkt.

Nu kreeg ik afgelopen week bezoek van een Russische dame die Brugge wilde leren kennen en met wie ik totaal onverwacht een galerij bezocht, op vraag de schilder Leslie Vandenbussche uit Knokke. Aan de Kolenkaai 70 blijkt er een galerij te bestaan, D.E.V.E.,  die gerund wordt door mensen uit Moskou en Belarus. Enfin, de Moskouse eigenaren wonen deels in Moskou en deels in Brugge, Nadja, uit Belarus – Wij plegen van Wit-Rusland te spreken - afkomstig, verblijft in Brugge en leidde ons rond door de galerij.  

Nora Novak schreef een boekje over het kunstgebeuren en ik zal het zeker lezen eerlang, omdat het mij interesseert hoe ze er zelf tegenaan kijkt. Ook zal men niet verwachten, denk ik, dat ik haar status als Hollywoodvrouw, een programma op een Vlaamse commerciële zender. Toch kende ik haar niet en interesseert het me niet erg. Maar wat er in Brugge te zien is, komt me toch interessant voor. Het gebruik van foto’s die dan in een nieuwe vorm naar voor komen. Het is interessant te begrijpen dat haar kunst voor bijvoorbeeld de krant het nieuwsblad eindelijk niet veel betekende. Ik weet niet hoe lang ze aan het programma heeft meegewerkt en hoe dat tot stand is gekomen. Het doet er slechts toe in de mate dat het aangeeft hoe of ze zelf erg vrolijk werd van het programma. Aangezien alleen dat meisje uit Antwerpen nog van de partij is op de pretbuis, kunnen we ervan uitgaan dat het haar niet echt beviel, want zo te zien neemt ze haar schilderkunst toch ernstig, al is het dan een ernstig spel.

Danielle Goffa brengt dan weer juwelen, die op zij presenteert in verschillende vormen, waarbij eenvoud en sier elkaar afwisselen. Het overdadige vinden we vandaag wel eens te, te barok, maar soms kan het ook wel overtuigen. Een eenvoud kan, zo merk ik wel eens, schraal ogen. De vraag is dus, denk ik dan, waarom we altijd het volkomen wegvijlen van het overbodige niet zien zitten, niet kunnen waarderen. Ligt het aan de smaakpolitie? Ik denk het niet, want het gaat eerder om een innerlijke censor, die ons zegt wat goede kunst kan zijn. Naar juwelen kijken, ze bekijken kan een rijk palet aan impressief weergeven, die we met ons meedragen. Toch lijkt men van deze toegepaste kunst vooral de commerciële waarde te zien. Daar is niets mis mee, daar gaat het in een markteconomie niet om, maar wel mag die waarde niet de enige waarde zijn. Daniëlle Goffa maakt niet enkel werken met dure metalen als zilver en goud, met parels en kunstdiamant, maar ook met gewone materialen. Het resultaat is altijd weer iets waar een mens naar kan kijken.

En dan missen we nog Hubert Tytgat, die hier ook enkele op het oog naïeve werken heeft hangen. Een hondje en gezicht, een aantal lukraak gekozen voor- en onderwerpen uit het dagelijkse leven. De idee dat het geraffineerd moet zijn, een schilderij, wordt hier gelogenstraft. Toch roepen de doeken, met onder andere een pakje blinde vinken uit de Colruyt wel weerstand op. Moet dat dan, over de eenvoudige dingen schilderen, of juist die dingen schilderen? Het zal wel niet anders zijn dan met sommige stillevens uit het verleden, waarvan men ook de aanzet niet wil zien.

Maar de grootste verrassing kwam naderhand, toen onze gids, Nadja, ons een aantal stukken toonde die in de reserve staan. Van een aantal mensen die een week of wat painter in residence waren geweest en waaruit enkele mooie doeken van Brugse hoeken en kanten zijn voortgekomen. Maar er zit bij die Georgische, Russische en Wit-Russische  … schilders een opvallend speelse beeldentaal, waarin de verbeelding van het doek springt.

Oriëntaals en ook weer Europees, zo blijkt dat werk en dan krijgt het beeld een andere betekenis, net zoals bij Delveaux bijvoorbeeld. Het valt me ook op, nu we een paar dagen later zijn, dat ik enkele stukken onmiddellijk zou herkennen. Hou ik van het donkere licht, dan kan ik gemakkelijk aangeven dat een donkerblauwe nachtelijke hemel boven de torens van Brugge of de reien echt wel herkenbaar is.

Het was een eerste kennismaking met de galerij, maar ik denk er nog wel eens langs te zullen gaan, gewoon omdat het absoluut niet patserigs heeft, maar een degelijk initiatief blijkt. En Nora Novak? Die blijft me bij omdat het werk ook alweer een eigen terrein gevonden heeft het domein waarin de vrouw gepresenteerd wordt, of beter, zich presenteert.

Bart Haers  .